Uzm. Dyt. Özgür G.
17.07.2023

Enerji Veren Besinler: Zindeliğinizi Artıracak Yiyecekler

Vücut enerji elde etmek için besinleri kullanır. Özellikle karbonhidrat açısından zengin besinler vücudun ilk enerji kaynağıdır. Vücut ikinci enerji kaynağı olarak yağları ve son olarak da proteinleri kullanır. Ancak enerji elde etmek için enzimlere de ihtiyaç duyulur. Enerji üretiminde görevli olan enzimleri aktive etmek ise vitaminler, mineraller ve antioksidan bileşikler kullanılır. Yeterli ve dengeli bir diyet; vücudun enerji üretimini sağlayan karbonhidrat, protein, yağ gibi enerji veren yiyecekler ile vitamin, mineral gibi mikro besinler içerir. 

Enerjik olmak için yeterli ve dengeli bir diyet; düzenli fiziksel aktivite, yeterli uyku ve su tüketimi ile desteklenmelidir. Aksi halde yorgunluk ve halsizlik gibi enerji düşüklüğüne bağlı semptomlar gelişebilir.1 Yorgunlukla baş edebilmek için neler yapmanız gerektiği ile ilgili ayrıntılı bilgilere “Halsizlik nasıl geçer?” yazımızdan ulaşabilirsiniz. Gün boyu enerji seviyesini yüksek tutmak için beslenme programınıza aşağıdaki enerji veren besinler listesinden dilediğinizi ekleyebilirsiniz.

İçerikler (Gizle-)
  1. Enerji Veren Besinler ve Yiyecekler Nelerdir?

    1. Yulaf

    2. Kuru Fasulye

    3. Ceviz

    4. Yaban Mersini, Çilek, Böğürtlen

    5. Bitter Çikolata

    6. Yumurta

    7. Yeşil Mercimek

    8. Avokado

    9. Muz

    10. Balık

    11. Karaciğer

    12. Yeşil Yapraklı Sebzeler

    13. Portakal

Enerji Veren Besinler ve Yiyecekler Nelerdir?

Enerji veren besinler genellikle karbonhidrat açısından zengindir. Karbonhidratlar basit ve kompleks olmak üzere ikiye ayrılır. Basit karbonhidratlar bir ya da iki molekül glikoz içerir ve monosakkarit ya da disakkarit olarak tanımlanır. Küçük molekül yapıları sayesinde kolay bir şekilde sindirilir ve kan şekerini kısa sürede yükselterek enerji artışı sağlayabilir. Ancak kan şekerindeki hızlı artışı takiben hızlı bir düşüş yaşanır. Bu durum enerji seviyesinde kısa süreli bir atış ve ardından da yorgunluğa neden olabilir. Kompleks karbonhidratlar ise üç veya daha fazla glikoz molekülü içerir ve lif açısından da zengindir. Sindirilmeleri uzun sürer ve kan şekerini yavaş yavaş yükselterek enerji seviyelerinde uzun süreli bir artış sağlar. Gün boyunca enerji seviyesinin korunması için diyet programına kompleks karbonhidratlar eklemek iyi bir seçim olabilir.1 Vucuda enerji ve güç veren yiyecekler şunlardır:

İçerikler

Yulaf

Tam tahıllı besin grubunda yer alan yulaf kompleks bir karbonhidrattır. Lif açısından zengin olan yulaf, vücudumuza enerji veren besinler dendiğinde ilk akla gelen yiyecekler arasında yer alır. Yüksek lif içeriği sayesinde sindirimi oldukça yavaştır ve kan şekerini kademeli olarak yükseltir. Gün boyu enerjik hissetmenizi sağlayan yulafı, sabah kahvaltılarında taze meyve ve süt ile tüketebilirsiniz. Aynı zamanda mideyi geç terk ettiği için uzun süre tok hissetmenize yardımcı olur, kilo kontrolünün sağlanmasını destekler.2

Yulaf

Kuru Fasulye

Enerji verici besinler arasında yer alan kuru fasulye, kompleks bir karbonhidrat olmasının yanı sıra bitkisel protein açısından da zengindir. Yüksek lif içeriği sayesinde mideden geç sindirilir ve kan şekerini kademeli olarak yükseltir. Aynı zamanda bağırsak hareketlerini destekleyerek kabızlık gibi sindirim problemlerinin üstesinden gelmeyi kolaylaştırabilir. Hücrelerin enerji üretiminde önemli rol oynayan magnezyum açısından da zengin olan kuru fasulyeyi beslenme programına ekleyerek gün boyu enerjik kalabilirsiniz.2

Ceviz

Enerji veren kuruyemişler arasında yer alan ceviz, antioksidan özelliklere sahip omega 3 yağ asitlerinden alfa linoleik asit açısından zengin bir besindir. Alfa linolenik asit hücrelerin enerji üretiminde önemli rollere sahiptir. Yüksek kalori içeriğine sahip olmasına rağmen vücudun enerji seviyelerini yükseltmedeki rolü sayesinde kilo kontrolünün sağlanmasına yardımcı olabilir. Aynı zamanda lif içeriğiyle de dikkat çeken ceviz kan şekerinin düzenlenmesini destekleyerek gün içinde enerji seviyelerinde yaşanan azalmaların önüne geçilmesini sağlayabilir. Sağlıklı yağ içeriği sayesinde kalp damar sağlığının korunmasına da katkıda bulunabilir. 2

Yaban Mersini, Çilek, Böğürtlen

Enerji veren meyveler arasında yerini alan yaban mersini, çilek ve böğürtlen, içerdikleri güçlü antioksidan bileşenler sayesinde besinlerden enerji elde edilmesine yardımcı olur. Kendine özgü aroması ile enerji elde etmenin en lezzetli yoludur. Aynı zamanda içerdikleri antioksidan bileşenler serbest radikallerin hücrelere verdiği hasarı engelleyerek bağışıklık sistemini destekleyebilir ve enfeksiyonlara yakalanma riskini azaltabilir. Gün içinde şeker ihtiyacının karşılanması için basit şekerler ve hamur işleri yerine bu meyveleri tercih ederek genel sağlık durumunun korunmasına yardımcı olabilirsiniz.

Bitter Çikolata

En çok enerji veren besinler arasında yer alan bitter çikolata, diğer tatlı seneklerine oranla daha düşük kalori içeriğine sahiptir. Beyin fonksiyonlarının düzenlenmesi ve ruh halinin iyileştirmesinde önemli rol oynayan gülü antioksidan bileşenlere sahiptir. İçeriğindeki kakao, hücreleri serbest radikallerin hasarına karşı korur ve kan basıncının düşmesine yardımcı olabilir. Vücudun besinlerden enerji elde etmesinde görev alan antioksidan bileşenleri ile gün boyu enerjik hissetmenizi destekleyebilir. 2

Yumurta

İnsana enerji veren yiyecekler dendiğinde ilk akla gelen besinlerden biri olan yumurta, yüksek oranda protein içerir. Orta boy bir yumurta yaklaşık 70 kalori ve 6 gram protein içeriğine sahiptir. Yüksek protein içeriği sayesinde mideden geç sindirilir ve kan şekerinin yavaş yavaş yükselmesini sağlayarak gün boyu enerji ihtiyacının karşılanmasına yardımcı olur. Vücudun enerji üretme sürecinde rol oynayan pek çok vitamin ve mineral açısından da zengin olan yumurta, uzun süre tokluk hissi sağlayarak kilo kontrolü üzerinde de etkili rol oynayabilir. 2

Yumurta

Pancar

Enerji veren sebzeler arasında yer alan pancar, kan dolaşımını artırarak hücrelere daha fazla oksijen ve besin taşınmasına yardımcı olur. Aynı zamanda güçlü antioksidan bileşenleri, vücudu toksinlerden ve hücrelere zarar veren serbest radikallerden temizlemeye yardımcı olur. Tüm bu özellikleri sayesinde kişinin kendini daha zinde ve canlı hissetmesini destekleyerek gün boyu enerji dengesinin korunmasına katkıda bulunabilir. Pancarı salatalara ekleyebilir ya da pancar suyu hazırlayarak içecek formunda tüketebilirsiniz.3

Yeşil Mercimek

Yüksek enerji veren besinler arasında yer alan yeşil mercimek, yüksek oranda bitkisel protein ve lif içerir. Vegan ve vejetaryen beslenmesinde hem iyi bir protein hem de enerji kaynağı olarak kullanılabilir. Yüksek lif içeriği sayesinde kan şekerinin de yavaş yükselmesini sağlayan yeşil mercimek, uzun süre tokluk hissi sunarak kilo kontrolü üzerinde de önemli rol oynar. 3

Avokado

İçeriğindeki sağlıklı yağlar ve antioksidan bileşikler sayesinde enerji veren yiyecekler listesine girmeyi başaran avokado, gün boyu enerji seviyelerinin korunmasına yardımcı olur. Lif açısından da zengin olan avokado, kan şekerinin düzenlenmesini destekler. Bağırsak fonksiyonlarının iyileştirilmesinde de önemli rol oynayan avokado, kabızlığın önlenmesine katkıda bulunabilir. 3

Muz

Spor öncesi enerji veren besinler arıyorsanız muz iyi bir seçim olabilir. Spor sırasında ihtiyaç duyulan karbonhidratları sağlayan muz, içerdiği vitamin ve mineraller sayesinde antrenmanda yaşanan elektrolit kaybının önlenmesine yardımcı olabilir. Sporcunun performans ve dayanıklılığını arttırmaya da katkıda bulunan muz, ara öğünler için eşsiz bir atıştırmalık seçeneğidir. Spor yapmaya yeni başladıysanız ve ne zaman spor yapmanız gerektiği konusunda kafanız karışık ise “sabah sporunun faydaları” yazımızı inceleyebilirsiniz. Yüksek oranda karbonhidrat içermesine rağmen lif açısından zengin olması kan şekerinin düzenlenmesini destekler. 3

Balık

Yüksek oranda protein içeren balık, enerji veren besinler arasında yerini alır. Aynı zamanda enerji metabolizmasında önemli görev oynayan, B vitaminleri açısından da zengin olan balık çeşitleri, gün boyu enerjik hissetmek isteyenlerin diyetlerinde yer alması gereken besinlerden biridir. Aynı zamanda güçlü bir antioksidan olan omega 3 yağ asitleri için de eşsiz bir kaynaktır. Omega 3 yağ asitlerinin iltihaplanma üzerindeki olumlu etkisi yorgunluğun önlenmesine yardımcı olarak daha enerjik hissetmenizi destekleyebilir. Bağışıklık sisteminden sinir sistemi ne, beyin fonksiyonlarının düzenlenmesinde kan şekerinin dengelenmesine kadar pek çok vücut sisteminde önemli rol oynar. 3

Balık

Karaciğer

Enerji veren yiyecekler arasında yer alan karaciğer, vücudun besinlerden enerji elde etmesinde kritik rol oynayan B12 vitamini açısından zengin bir besindir. B12 yetersizliğine bağlı olarak gelişen aneminin önlenmesi ve halsizlik, yorgunluk gibi semptomların hafiflemesi için diyetinize karaciğer ekleyebilirsiniz. 3

Yeşil Yapraklı Sebzeler

Sağlıklı beslenmenin temel yiyeceklerinden biri olan yeşil yapraklı sebzeler; lif, vitamin, mineral ve antioksidan bileşikler açısından zengindir. Enerji üretiminde yer alan enzimlerin aktivasyonuna yardımcı olarak gün boyu enerjik ve zinde olmanızı destekleyebilir. Ispanak, semizotu, maydanoz, brokoli, lahana gibi sebzeleri mevsiminde tüketerek genel vücut sağlığının korunmasına katkıda bulunabilirsiniz. 3

Portakal

Portakal

Kendine özgü aroması ile kış mevsiminin en sevilen meyvelerinden biri olan portakal enerji veren besinler arasında yer alır. C vitamini açısından zengin olan portakal, aynı zamanda yüksek oranda lif içerir. C vitamini güçlü bir antioksidandır ve serbest radikallerin hücrelere hasar vermesini engeller. Stresin önlenmesi ve yorgunluk belirtilerinin azalmasına yardımcı olabilir. Aynı zamanda kırmızı kan hücrelerinin sentezlenmesinde önemli rol oynayan demirin emilimini artırır ve hücrelere daha çok oksijen taşınmasını destekler. 3

Uyarı: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.

Önerilen Bloglar

Uzm. Dr. Çiğdem Ş.
13.12.2023

Stres Belirtileri Nelerdir? Stres Yönetimi Nasıl Yapılır?

Modern çağın en önemli sağlık sorunlarından biri olan stres, aslında tek başına bir hastalık olarak değerlendirilmez.

Uzm. Dr. Çiğdem Ş.
13.12.2023

Nefes Egzersizleri Nasıl Yapılır? Faydaları Nelerdir?

Bir miktar stres, kişinin hem iş hem de özel yaşamında başarılı olmasını destekleyebilir.

Uzm. Dr. Çiğdem Ş.
13.12.2023

Sınav Kaygısı Nasıl Yenilir? Sınav Stresini Azaltacak Teknikler

Sınava girmek hemen herkeste bir gerginlik hissi yaratır ve bu his aslında kişinin dikkatini daha iyi toplamasına yardımcı olarak performansı üzerinde olumlu etkiler yaratabilir.